Saint Germain, een Franse Louis XV verguld bronzen pendule Etienne Lenoir, circa 1755

Omschrijving

De wijzerplaat

De 10.5-cm brede geëmailleeerde wijzerplaat heeft Romeinse cijfers voor de uren en Arabische cijfers voor iedere vijf minuten. Het centrum is gesigneerd Etienne Lenoir A Paris voor de klokkenmaker. De wijzers zijn fraai gevormd en gemaakt van verguld messing.

Het uurwerk

Het uurwerk wordt aangedreven door een veerton en heeft een gangduur van acht dagen. Het wordt gereguleerd door ‘Chevalier de bethune’ gang in combinatie met een slinger met zijde-ophanging. De klok kan de uren en kwartieren repeteren als met aan een koordje trekt. Men spant dan een extra veertonnetje dat dan zorgt voor het slaan van de uren en kwartieren op twee bellen. Dit wordt ook wel trek-kwartierrepetitie genoemd.

De vergulde kast van Saint-Germain

De vuurverguld bronzen kast is geheel gedecoreerd met krullen, rocailles en bloemen en een fraai voorbeeld van de Franse Rococo. Het bronswerk is zeer fraai gegoten en geciseleerd. De signatuur van Saint-Germain staat op de onderzijde van de kast. Deze wordt bekroond door bladeren en bloemen. Aan de zijkanten is er trellis over rode zijde. Staand op gekrulde poten en dan weer geplaatst op een basementje met geometrisch motief.

Jean-Joseph de Saint-Germain (Paris 1719-1791)

Jean-Joseph de Saint Germain was één van de meest bekende Parijzenaars van het midden in de 18e eeuw. Hij was werkzaam vanaf 1742 maar werd Meester in juli 1748. Hij werd beroemd om zijn bronzen klok-kasten en was één van de belangrijkste ontwerpers van de rococo-stijl. Veel musea w.o het Louvre hebben stukken van hem in de collectie. Naast klok-kasten maakte hij ook bronzen beslag, vuurbokken en bijvoorbeeld kandelaars. Al zijn werk illustreert zijn enorme kunde als ciseleur en vergulder. Hij stopte met werken in 1776.
Dit zijn een aantal van de musea die werk van Saint_Germain in de collectie hebben. Louvre Museum Parijs, Musée des Arts décoratifs Lyon, Amalienborg Paleis Copenhagen, the Gulbenkian stichting lissabon, Metropolitan Museum in New York.

Een vergelijkbare klok op een speeldoos staat afgebeeld in Ottomeyer & Pröschel deel I pp.126

Etienne Lenoir

Etienne Lenoir werd meester in 1717 rond zijn 18e. Hij werkte samen met zijn zoon Pierre-Etienne die geboren werd in 1724 en meesterklokkenmaker in 1743. Vanaf dat jaar zijn ze beiden werkzaam aan de Quai des Orfèvres. Er zijn vele klokken van deze makers in goede collecties en musea. (Lit. Tardy, Dictionnaire des horlogers français, pp. 376.