Een Franse Art Deco gezwart houten Reutter patent atmos klok, model A3, circa 1933.

Omschrijving

Reutter patent Atmos

Jean-Léon Reutter ontwikkelde in 1927 zijn eerste prototype van een klok waarvan de veer wordt opgewonden door veranderingen in temperatuur. Na een aantal verbeteringen kon er in het midden van 1929 begonnen worden met de commerciële productie van de Reutter patent Atmos. Zijn technische hoogstandje was onder andere mogelijk door de torsieslinger te vergroten, daardoor kreeg deze een langere draaitijd en een lager tikgetal. Ook hing hij de balans aan een elinvar draad die ongevoelig is voor temperatuurverschillen wat de accuratesse enorm verbetert. Het uurwerk werd zeer fijn uitgevoerd en voorzien van robijnen waardoor de klok heel weinig energie nodig heeft. De klok heeft slecht 1/1000 van de energie van een conventionele klok nodig. Deze verbeteringen combineerde hij met zijn opwindmechanisme. Dit bestaat uit draaibare trommel waarin een U-vormige glasbuis gevuld met ammoniakgas en kwik is gemonteerd. Door het uitzetten en krimpen van het ammoniakgas verschuift het kwik waardoor de bus draait. Deze draaiing wordt gebruikt om een veer op te winden waarop het uurwerk loopt.
Tussen 1930 en 1938 werden deze klokken onder leiding van Reutter geproduceerd. Daarna nam Jaeger LeCoultre het patent over. Er zijn verschillende uitvoeringen qua behuizing. Ook bij de typen zijn er variaties te vinden. Zo is dit model A3 uitgevoerd met een gezwart houten kast terwijl deze ook in andere materialen en kleuren voorkomt. Naast het interessante aandrijfmechanisme is dit natuurlijk ook een prachtig ontworpen klok en een mooi voorbeeld van de Art Deco stijl.

Atmos

De vierkante gelakte wijzerplaat heeft baton-cijfers en is gemerkt ATMOS pendule perpetuelle. De geblauwd stalen wijzers zijn een mooie art deco variant op de bekende Breguetwijzers.

Pendule Perpetuelle

Het uurwerk loopt op een veer. Deze veer wordt opgewonden door de draaibewegingen van de trommel die veroorzaakt worden door temperatuurverschillen. Het uurwerk behoeft dermate weinig energie dat het 48 uur blijft lopen bij een temperatuurverschil van één graad. De grote balans die zichtbaar is door het venster onder heeft een draaitijd van 30 seconden. Omdat er altijd wel temperatuurverschillen zijn wordt de klok telkens opgewonden. Daarom noemde Reutter de klok ook wel Pendule perpetuelle.

Art Deco

De rechthoekige kast is gemaakt van gezwart hout. Het deurtje voor de wijzerplaat, de omlijsting van het ruitje onder en de afgeschuinde voet zijn van vernikkeld messing. De strakke lijnen en de schuine voet zijn kenmerkend voor de Art Deco, de gangbare zakelijke stijl van de jaren ’20 – ’30 van de twintigste eeuw. Op de rug van de kast waar ook de regelknop zit is een plaatje gemonteerd waarop staat ‘BREVETSJ.L. REUTTER S.G.D.G. MADE IN FRANCE.