Een Franse Empire verguld bronzen sculpturale pendule, waterverkoper, circa 1810.

Omschrijving

Sculpturale pendule

Aan het begin van de 19e eeuw begon de middenklasse ‘de Bourgeoisie’ welvarender en groter te worden. Omdat de smaak en waarden van deze bevolkingsgroep verschilden ten opzichte van de adel kwam er ook verandering in de thematiek van de (toegepaste-) kunst. Naast de Classicistische onderwerpen die meer pasten bij de adel werden thema’s die het gezin, het geloof en het alledaagse in zich hadden populairder. Deze sculpturale pendule laat een waterverkoper zien die met zijn handkar van huis naar huis ging om water te verkopen. Stilistisch hoort deze klok met zijn platte basis op bolpootjes en de smalle geëmailleerde cijferring nog echt bij het Empire. Net zoals het masker aan de voorzijde dat een rivier symboliseert. Maar de alledaagse voorstelling hoort duidelijk thuis in de voor die tijd nieuwe opkomende smaak. Naast de fraaie realistische details waarmee de handkar en de man zijn weergegeven is het vooral de goed getroffen houding die boeit. De man lijkt al omhoog kijkend naar zijn klanten te roepen die zich op een hogere verdieping bevinden. Dit realisme geeft het geheel een beweeglijkheid die er voor zorgt dat dit niet alleen een klok is maar een object waar naar men blijft kijken.

De cijferring

Een aantrekkelijke bijkomstigheid van een een kar of strijdwagen is dat de cijferring mooi als wiel kan dienen en zo geïntegreerd is in de voorstelling. De 12-cm doorsnee geëmailleerde cijferring heeft Romeinse cijfers en is gesigneerd M.C. Jordis a Ffort S.I.m. Het uurwerk is zichtbaar door de spaken. De ornamentale wijzers zijn gemaakt van verguld messing.

slagwerk

Het typisch Franse pendule uurwerk wordt aangedreven door twee veertonnen en heeft een gangduur van meer dan acht dagen. Het wordt gereguleerd door ankergang in combinatie met een slinger die is opgehangen aan een draad. De klok slaat de hele en halve uren op een bel d.m.v. een sluitschijf.

Handkar

Het uurwerk is gemonteerd in een vuurverguld bronzen kast die het wiel vormt van een handkar met een houten ton en twee emmers. Er voor staat de waterverkoper die omhoog kijkt en lijkt te roepen. De handkar en verkoper staan op een rechthoekige voet met aan de voorzijde een masker geflankeerd door rietpluimen dat een riviergod symboliseert. Het geheel staat op ronde poten.