De klok van de koningin.

Een zeldzaam grote Hollandse tafelklok met speelwerk uit Koninklijk bezit.

Collectie Koningin Juliana

Gude & Meis kon recentelijk een Hollandse tafelklok kopen die in maart 2011 verkocht is bij Sotheby’s Amsterdam. Deze veiling bestond geheel uit objecten en kunst uit de collectie van Koningin Juliana. Het lijkt ons interessant om in een reeks korte artikelen de achtergrond, geschiedenis, kenmerken en restauratie met u te delen.

 

 

De geschiedenis

Koninklijk bezit

Voor veel objecten geldt dat het moeilijk is om over de herkomst iets terug te vinden. Dat is zeker het geval met klokken. Bijvoorbeeld Schilderijen zijn soms nog door het onderwerp en de signatuur te identificeren. Maar in het geval van klokken zijn de omschrijvingen in archieven en nalatenschappen vaak zo summier dat het meestal onmogelijk is te duiden om welke het gaat.

Natuurlijk weten we zeker dat de klok uit koninklijk bezit afkomstig is door de verkoop in de hier boven genoemde veiling van Sotheby’s. Maar door twee oude interieurfoto’s komen we nog meer interessants te weten over deze klok. Bijvoorbeeld waar deze zich heeft bevonden. Op deze interieurfoto uit circa 1930 die was afgebeeld in de catalogus, staat onze klok op een hoekconsole in de zitkamer van Koningin Wilhelmina in Paleis Noordeinde.

(foto; PHOTO POLYGOON, Sotheby’s catalogus AM1100 lot 138, pp. 73)

Paleis Noordeinde

Vanaf 1592 werd het gebouw in de toenmalige toestand ter beschikking gesteld aan Louise de Colligny, de weduwe van Willem van Oranje. Hier ontstaat de eerste connectie met het koningshuis. In 1640 wordt het verbouwd naar een ontwerp van Jacob van Campen, architect van onder meer het Paleis op de Dam en het stadhuis van Maastricht. Na de dood van koning-stadhouder Willem III in het begin van de 18e eeuw kwam  er een einde aan het ‘Oude Hof’ zoals deze periode heet. In 1795 kwam het gebouw in bezit van de Nederlandse staat. In 1813 werd het ter beschikking gesteld aan Willem I die het gebruikte als winterpaleis. Tot het uitbreken van de tweede Wereldoorlog bleef het de koninklijke residentie. Nadat het gebouw enkele decennia een andere bestemming had werd het paleis in 1984 door Koningin Beatrix als werkpaleis van de vorst in gebruik genomen, wat het tot op de dag van vandaag nog is.

(bron; informatie en afbeelding Wikipedia) https://nl.wikipedia.org/wiki/Paleis_Noordeinde

Juliana en Wilhelmina

Omdat de klok uit de collectie van Juliana kwam weten vanzelfsprekend dat deze uit haar bezit kwam. Maar door deze foto weten we nu ook dat de klok in de residentie van Wilhelmina heeft gestaan. Hierdoor kunnen we met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid stellen dat de klok van Wilhelmina  is geweest. En dat de klok waarschijnlijk tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in Paleis Noordeinde heeft gestaan. Bij de volgende post zullen we nog meer onthullingen doen over de geschiedenis en andere aspecten van deze belangrijke klok.