Een kleine Hollandse tafelklok met datum en maanfase, F. Van Ceulen Utrecht, circa 1770

Omschrijving

De wijzerplaat

De 14.5-cm brede getoogde messing wijzerplaat heeft een gematteerd centrum met een venster voor de datumaanduiding en een verzilverd signatuurplaatje waarop gegraveerd Fr.s Van Ceulen Vtrecht. De opgelegde gegraveerde verzilverde cijferring heeft Romeinse cijfers en zgn. vijf-minuten boogjes. De fraaie ajour gezaagde wijzers zijn van geblauwd staal en de wekkerschijf van gegraveerd verzilverd messing. Links van de IX is er een hendeltje voor S(laan) en N(iet slaan). In de hoeken zitten rococo hoekstukjes. De toog is poychroom gedecoreerd met bloemen boven de geschilderde maanfase met aanduidng van de dagen van de maancyclus.

Het uurwerk

Het uurwerk met een gangduur van acht dagen wordt aangedreven door twee veertonnen met snek en snaar. Het wordt gereguleerd met spillegang in combinatie met een vaste slinger. Het heeft Hollandse halfuurslag d.m.v. zaagslagwerk op twee wisselende bellen met repetitie op aanvraag. Ook heeft de klok een wekker met trekopwinding.

De kast

De gezwarte geprofileerde perenhouten kast heeft een belvormige bekroning waarop een handvat en ornament en waar omheen vier siervaasjes. De getoogde deur heeft rococo hoekstukjes. Op de hoeken van de kast zijn messing ornamenten van hermen en afhangende bloemen. De zijkanten zijn voorzien van fraai floraal ajour fretwerk. De geprofileerde plint met messing rand staat op geprofileerde messing poten.

De maker

Franciskus Le Jeune werd geboren in ‘s-Gravenhage in 1722 en was de zoon van Johannes van Ceulen de jongere. Hij was eerst werkzaam in ‘s-Gravenhage en vanaf 1752 in Utrecht. De laatste vermelding van hem is in 1774. J. Zeeman, De Nederlandse Staande Klok, pp. 462.