Een monumentale Franse sculpturale pendule met conische slinger, Farcot en Carrier- Belleuse, circa 1870.

Omschrijving

Conische slinger

De term ‘conische slinger’ slaat op slingers die niet heen en weer slingeren maar ronddraaien. Het silhouet van de beweging van de slinger heeft de vorm van een ‘kegel’ derhalve de naam ‘conische slinger. Het principe van een draaiende slinger bestond al heel lang maar werd lang als ongeschikt gezien omdat het uurwerk geen echappement heeft. Toch lukte het klokkenmakers in de 19e eeuw om er een goed functionerend uurwerk mee te maken. Het was onder andere Foucault die in 1851 zijn slinger ophing in het Panthéon die voor inspiratie zorgde. In 1855 was het de Engelsman Balliman die een klok introduceerde met een conische slinger waar aanvankelijk nog erg sceptisch op gereageerd werd. Maar nadat de beroemde Antoine Redier een precisieklok demonstreerde in 1860 tijdens de tentoonstelling in Besançon bleek het technisch mogelijk om een goedlopende klok met conische slinger te maken. Het was Henry-Eugène Farcot zag de commerciële potentie van de conische slinger als deze door een beeld werd omhooggehouden. In 1862 introduceerde hij zijn decoratieve pendules op de tentoonstelling van Londen. In samenwerking met de ‘Société des marbres Onyx d’Algerie’ en de beeldhouwer Albert-Ernest Carrier-Belleuse zorgde voor de totstandkoming van een aantal prachtige klokken waarvan dit er één is.

Société des Marbres Onyx d’Algerie

De 12.5-cm doorsnee vergulde cijferring heeft gemonteerde Romeinse cijfers. De wijzers zijn gemaakt van geblauwd staal. Door het open centrum is het uurwerk mooi zichtbaar. De vergulde rand rond dit centrum is gesigneerd ‘Sociètè des Marbres Onyx d’Algerie 24 Boul d des Italiens Paris.

Callibre 3

Het uurwerk wordt aangedreven door twee veertonnen en heeft een gangduur van acht dagen. De klok heeft halfuurslag d.m.v. zaagslagwerk op een bel. De achterplatine heeft een aantal inscripties. Er is een merk waarin staat ‘medaille de bronze’ met daarboven een vogel en eronder Brevete 53701. Achter de bel is een fraaie letter ‘F’ gegraveerd voor Farcot. Daaronder staat Cal 3 (callibre 3) No. 9.

Carrier-Belleuse

Het uurwerk is gemonteerd in een bleu de Turquin marmeren kast die wordt geflankeerd door verzilverde bronzen leeuwen met vergulde schilden en een draperie. Op de marmeren voet staat een verzilverd bronzen sculptuur van een klassieke dame die ‘Urania’ voorstelt. Dit beeld kan worden toegeschreven aan de beroemde beeldhouwer Albert-Ernest Carrier-Belleuse (1824-1887) die onder andere een leermeester was van Rodin. Het geheel staat op een ovale geprofileerde voet op platte vergulde poten.

Henry-Eugène-Adrien (Eugène) Farcot (1830-1896)

Henry-Eugène-Adrien Farcot begon in 1853 zijn ‘Manufacture d’horlogerie E. Farcot’ in de rue Vielle Temple. Hij verhuisde naar de Rue des Trois Bornes in 1855 waar hij zou blijven werken tot circa 1890. Hij was een begenadigde klokkenmaker met maar liefst zestien patenten in dit vakgebied op zijn naam. Ook behaalde hij meerdere prijzen op de grote tentoonstellingen waaronder Londen en Parijs. Zijn schoonzoon Henri-Charles Wandenberg (Vandenberg) werd zijn compagnon in 1887.