Een vroege Franse Louis XIV ‘religieuse’ wandklok Louis Baronneau A Paris, circa 1670.

Omschrijving

Religieuse

In 1656 vond Christiaan Huygens het slingeruurwerk uit. De precisie van klokken werd hierdoor enorm verbeterd en de uitvinding verspreidde zich binnen enkele jaren over Europa. In Holland worden de eerste slingerklokken aangeduid met ‘Haagse klok’, vernoemd naar de stad waar het type onstond. In Frankrijk onstond er in navolging van de ‘Haagse klokken’ een vergelijkbaar klokkentype dat wordt aangeduid met de term ‘religieuse’. Deze term heeft bij dit type klokechter niets te maken met het geloof of de kerk. ‘Religieus’ betekent namelijk ook ‘precies’ in het Frans. Dat is dan ook heel toepasselijk voor deze eerste slingerklokken die zeker voor deze tijd zeer nauwkeurig waren. Waar de Haagse klokken maar relatief weinig veranderden was de ontwikkeling van de Religieuses veel groter. Vrij snel na de introductie werden ze groter en rijker gedecoreerd. Het lijkt alsof de Fransen hun klokken meer integreerden in hun interieur. Deze vroege klok die nog zeer veel lijkt op het Haagse voorbeeld is niet alleen een zeldzame vroege klok, maar door het eenvoudige elegante ontwerp ook een fraai object.

cijferring

De wijzerplaat is gemaakt van hout wat zeldzaam is maar niet ongebruikelijk en overtrokken met fluweel. Op de wijzerplaat is de gegraveerde en verzilverde messing cijferring aangebracht. Deze is voorzien van Romeinse cijfers voor de uren en aan de buitenrand volledig met Arabische cijfers is genummerd voor de minuten. De fraaie floraal ajour gezaagde en gegraveerde wijzers zijn gemaakt van verzilverd messing. Onder de cijferring hangt scharnierend een gegoten plaatje gesigneerd Baronneau A Paris. Het hangt voor een gat waardoor men de slinger kan aanzetten.

Spillegang

Het uurwerk heeft een veerton die zowel het gaande- als het slagwerk aandrijft. De gangduur is ruim een dag. De klok heeft spillegang in combinatie met een slinger die hangt aan een draad tussen cycloïde boogjes. Het uurwerk slaat de hele en halve uren op een bel d.m.v. een genummerde sluitschijf. De achterplatine is gesigneerd Louis Baronneau A Paris. Typisch voor deze periode zijn de fraaie balustervormige stellingpoten en de versierde slaghekken.

Franse barok

De eenvoudige geprofileerde kast wordt bekroond door een gebogen fronton dat geïnspireerd is op de architectuur uit de Oudheid. Iets wat typisch is voor de Franse Barok.

Louis Baronneau

Louis Baronneau werd meester-klokkenmaker in 1653 en klokkenmaker van de koning en koningin in 1661. In 1660 is hij geregistreerd in de Rue de la Calandre. (Lit.; Tardy, Dictionnaire des Horlogers Français pp. 31.)