Een Franse Empire gepatineerd en verguld bronzen pendule ‘au borne’, circa 1806.

Omschrijving

symboliek

De prachtig vorm gegeven monturen zijn een mooie tegenhanger voor de eenvoudige strakke vorm van deze pendule. Welllicht zou een ontwerper in onze tijd versieringen kiezen omdat deze gewoon mooi zijn. Maar in vroeger tijden werden ornamenten eigenlijk nooit zomaar gekozen. Er zat altijd een gedachte achter verstopt in de symboliek van de ornamenten. De twee griffioenen onder bewaken een amfora waar klaarblijkelijk iets kostbaars in zit. Zij staan waarschijnlijk voor waakzaamheid. Hierboven zien we een harp die ‘de harmonie’ symboliseert. Hiernaast staan twee pijlen die wijzen naar een lauwerkrans, het symbool voor de overwinning. Op de beide zijkanten staat een Caduceus, de staf van Hermes. De staf zelf staat voor ‘kracht’, de slagen voor ‘voorzichtigheid’ en de vleugels voor ‘ijver’. Waakzaamheid, harmonie, kracht, voorzichtigheid en ijver zijn eigenschappen die nodig zijn om moeilijke taken te kunnen laten slagen. Dit laatste wordt dan gesymboliseerd door de pijlen die wijzen naar de lauwerkrans. Een leuke bijkomstigheid is dat er een vergelijkbaar model in het ‘palais de l’Élysée’ staat, de residentie van de Franse president. Dat is natuurlijk iemand die deze eigenschappen goed kan gebruiken. De symboliek van de ornamenten maakt deze fraaie klok niet alleen mooi om te zien maar ook nog interessanter. (Lit.; Marie-France Dupuy-Baylet, Pendules du Mobilier National 1800 – 1870, pp. 119.)

De wijzerplaat

De 8.5-cm doorsnee geëmailleerde wijzerplaat heeft Romeinse cijfers en fraaie geblauwd stalen wijzers. De wijzerplaat is gevat in een fijn geciseleerde vergulde bronzen lunet.

Het uurwerk

Het uurwerk wordt aangedreven door twee veertonnen en heeft een gangduur van acht dagen. Het wordt gereguleerd door een ankergang in combinatie met een slinger die is opgehangen aan een zijden draad. De klok slaat de hele en halve uren op een bel d.m.v. een sluitschijf. De veren zijn gedateerd 1806.

De kast

De term ‘borne’ slaat op de geronde bovenkant van de gepatineerd bronzen kast. Deze heeft aan de voorzijde een liervormig ornament met krullende bladeren. Hiernaast staan platte pilasters waarop gepatineerde pijlen zijn aangebracht en die boven verbonden worden laurierbladeren met een rozet. Aan beide zijkanten van het gepatineerde gedeelte is een Mercuriusstaf. Op de brede vergulde plint flankeren twee griffioenen een klassieke urn terwijl aan de zijkanten lauwerkransen zijn aangebracht. Het geheel staat op een verde antico marmeren voet op platte vergulde poten. Het bronswerk is van uitzonderlijke kwaliteit.